ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ

                                         ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΟΥ ΠΕΙΤΕ ΤΙΣ ΑΠΟΡΙΕΣ ΣΑΣ    ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΚ. ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ ΕΧΕΤΕ ΔΙΠΛΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΔΙΑΒΑΖΕΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΤΗΝ ΚΑΘΕ ΜΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ Α ΕΝΟΤΗΤΑ «Άλλην αδελφήν…πλησίον της»

1. «Το διήγημα, ήδη στην πρώτη του σελίδα, προσδιορίζει τα αντιθετικά ζεύγη που θα καθορίσουν το νόημα’…Τα πέντε αυτά ζεύγη θα οροθετήσουν την αναζήτηση του νοήματος, τον προσδιορισμό δηλαδή του αμαρτήματος, που προεξαγγέλλεται ήδη με τον τίτλο του διηγήματος» Μ. Χρυσανθακόπουλος. Να εντοπίσετε και να σχολιάσετε τα 5 αντιθετικά ζεύγη.
2. « Οι γλωσσικοί κώδικες [...] της καθαρεύουσας και της δημοτικής λειτουργούν κυρίως ως δείκτες πολιτισμικών και κοινωνικών διαφορών. Καθαρεύουσα μιλούν ο αφηγητής των διηγημάτων , απεναντίας η δημοτική είναι ο κώδικας των φτωχών και καταφρονεμένων.». Π. Μουλλάς. Να εντοπίσετε στοιχεία αυτής της διπλής χρήσης της γλώσσας που να επιβεβαιώνουν την παραπάνω άποψη.
3. «Τον Βιζυηνό μπορούμε να τον κατατάξουμε σ' αυτό που ο Βουτουρής ονομάζει «ρεαλιστική αγροτική ηθογραφία»». (Α. Αναστασιάδου). «Ο Βιζυηνός συνθέτει «αυτοβιογραφικό αναδρομικό αφήγημα»» (Massimo Peri). Να επιβεβαιώστε τις παραπάνω απόψεις παραθέτοντας χωρία από την Α’ ενότητα.
4. [Ο Βιζυηνός] χρησιμοποιεί μεν τις συμβάσεις του ρεαλισμού, αλλά ακραία με σκοπό να τις ανατρέψει. Από την μια μεριά χρησιμοποιεί τους νόμους του ρεαλισμού, κατά το πρότυπο του Balzac, την εξονυχιστική δηλαδή παρατήρηση και την φροντίδα για τεκμηρίωση, έτσι ώστε να επιτυγχάνει την πειστική αναπαράσταση των πράξεων των ηρώων του, την επιτυχημένη σκιαγράφηση των χαρακτήρων και την επιτυχημένη ερμηνεία της συμπεριφοράς τους. Από την άλλη όμως, χρησιμοποιεί και «τους νόμους της αγωνίας και της πλάνης που θέτουν υπό αμφισβήτηση την ύπαρξη μιας και μοναδικής πραγματικότητας, την οποία υποτίθεται ότι αποδίδει ο ρεαλισμός» (A. Aναστασιάδου). Να εξηγήστε με αναφορές στο διήγημα την παραπάνω εκτίμηση.
5. « Αφ’ ότου…μέρος» : Να σχολιάσετε το παραπάνω χωρίο
6. «Ο χονδρός…απερχόμενος» : να εντοπίσετε και να σχολιάσετε την άποψη του ώριμου αφηγητή για το πρόσωπο του κουρέα και τη θέση του στην κοινωνία του χωριού του.
7. «Η μήτηρ μου …μετέβαλε γνώμην» : να σχολιάσετε την ψυχογραφική ικανότητα του Βιζυηνού στο σημείο αυτό. Ποια στάση τηρεί απέναντι στην συμπεριφορά της μητέρας του;
8. Να σχολιάσετε τα λόγια και τη συμπεριφορά της Αννιώς στην εκκλησία απέναντι στα αδέλφια της συγκριτικά με τη στάση της μητέρας.
9. Να εντοπίσετε τρία λαογραφικά στοιχεία στην Α’ ενότητα

Β ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «Ενθυμούμαι ακόμη…από τα βάσανά του!»

1. Να σχολιάσετε την περιγραφή της πρώτης διανυκτέρευσης στην εκκλησία. Τι προσφέρει στην πλοκή η σκηνή αυτή; «Το αμυδρόν φως…αρεστότερος»

2. Πώς προετοιμάζεται η ενότητα σταδιακά και οδηγείται στην κορύφωση της σκηνής του θανάτου της Αννιώς;

3. Ποιες αφηγηματικές τεχνικές χρησιμοποιούνται στην ενότητα;

4. Να αιτιολογήσετε την άποψη ότι στην ενότητα αυτή ο αφηγητής έχει τον κύριο ρόλο.

5. Ο αφηγητής αισθάνεται ενοχή καθώς βιώνει τη σύγκρουση ανάμεσα στην αγάπη για την άρρωστη αδελφή του και την πίκρα για τη στέρηση της μητρικής στοργής. Σε ποια σημεία του κειμένου φαίνεται αυτή η σύγκρουση;

6. Να σχολιάσετε τη σκηνή του Γύφτου «Το μοιρολόγιον…αυλής μας».

7. « Η ανάλυσίς του, η ψυχολογία του, η ζωηρότης των εικόνων, η ακρίβεια των περιγραφών θέτουν αυτόν εις την πρώτην τάξιν των διηγηματογράφων (…)»
( Δ. Χατζόπουλος). Να επιβεβαιώσετε την παραπάνω άποψη βασιζόμενοι α) στη σκηνή της διανυκτέρευσης στην εκκλησία β) στη σκηνή των αντιδράσεων του μικρού μετά το άκουσμα της προσευχής της μητέρας.

8. Να σχολιάσετε την περιγραφή της αντίδρασης του Γιωργή μετά την προσευχή της μητέρας.

9. Ποια ένδειξη για την εξέλιξη της πλοκής παρέχεται στον αναγνώστη από την προσευχή της μητέρας;

10 Για ποιους λόγους η μητέρα και ο Γιωργής θεωρούνται τραγικά πρόσωπα στην ενότητα αυτή;

11. Να σχολιάσετε τη φράση « μ’ εθώπευσε…εξιλεώση.».

12. Στο Αμάρτημα της μητρός μου υπάρχουν φράσεις που «αποβλέπουν στο να υπογραμμίσουν τη διάσταση ανάμεσα στον ώριμο αφηγητή και στην παιδική συνείδηση που προσλαμβάνει τα συμβάντα». Ποιες φράσεις μέσα στο κείμενο επιβεβαιώνουν αυτή την επισήμανση;

13. Να σχολιάσετε την απόδοση της σκηνής του θανάτου της Αννιώς.

14. Να εντοπίσετε τα σημεία όπου υπάρχει ελεύθερος πλάγιος λόγος στην ενότητα. (σημ. ο ΕΠΛ περιλαμβάνεται στις αφηγηματικές τεχνικές όπως και ο διάλογος-εσωτερικός μονόλογος -ευθύς λόγος)

Γ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «Πολλοί είχον…εις τα ξένα»

1. Ποιες αφηγηματικές τεχνικές χρησιμοποιούνται στην ενότητα και τι εξυπηρετούν από άποψη πλοκής;

2. «αποτυπώνει όψεις του ενιαίου ελληνικού κόσμου, που διατηρεί μια παραδοσιακή δομή κι έναν τρόπο ζωής ανάλλαχτο ίσως εδώ και πολλούς αιώνες» ( Κ. Μητσάκης). Να επιβεβαιώσετε την άποψη με αναφορές από την ενότητα.

3. Ποια είναι η στάση του αφηγητή στις δύο υιοθεσίες;

4. «Από της στιγμής…ευτυχεστέρους» : να σχολιάσετε τις φράσεις του αφηγητή

5. Στην ενότητα αυτή ο αφηγητής παρουσιάζεται ωριμότερος συγκριτικά με την αρχική ενότητα. Να εντοπίσετε τα σημεία στα οποία είναι ορατή αυτή η ωρίμανση.

6. Να εξηγήσετε με βάση την Α και Γ ενότητα την ορολογία μεταβλητή εστίαση που αποδόθηκε στην εσωτερική εστίαση του αφηγητή.

7. Ποια είναι τα δραματικά απρόοπτα της ενότητας πώς επηρεάζουν την πλοκή και ποια επίδραση έχουν στον αναγνώστη;

8. «Μη μου φέρετε τίποτε, έλεγεν η μήτηρ μου, ... Ο Γιωργής ήμην εγώ. Και την υπόσχεσιν ταύτην την είχον δώσει αληθώς, αλλά πολύ προτύτερα. Ήτο καθ’ ήν εποχήν...». Να διακρίνετε τα τρία επίπεδα του χρόνου.

9. Ποιες συνέπειες έχει η σκηνή στο ποτάμι α) στον αφηγητή β) στην πλοκή γ)στον αναγνώστη

10. Να συγκρίνετε τη σκηνή στο ποτάμι με τη σκηνή στην εκκλησία. Πώς λειτουργεί ο κλειστός και πώς ο ανοιχτός χώρος; Ποιον αντίκτυπο έχουν στην ψυχή του Γιωργή;

11. Ο αφηγητής δεν γνωρίζει γιατί η μητέρα του υιοθετεί κορίτσια. Βρίσκεται σε πλάνη ως προς τα κίνητρα των υιοθεσιών και η αιτιολόγησή του είναι «αδυναμία της μητρός μου…προς τα κοράσια κλίσιν της». Τι συναισθήματα γεννά στον αναγνώστη η άγνοια του αφηγητή;

Δ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «Η μήτηρ… τινος φόβου»

1. Πώς λειτουργεί στο κείμενο η εμπλοκή του αφηγητή στα γεγονότα;

2. Η αφήγηση στο διήγημα γίνεται με εσωτερική εστίαση η οποία όμως παρουσιάζει μεταβολές. Να εντοπίσετε στην ενότητα τέτοιου είδους ματαβολές.

3. Βασικά χαρακτηριστικά του αφηγηματικού λόγου στο «Αμάρτημα της μητρός μου» είναι, μεταξύ άλλων, η περιγραφή, οι αναδρομές, ο μονόλογος και η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο. Να επισημάνετε (με ένα παράδειγμα για κάθε περίπτωση) την ύπαρξη αυτών των χαρακτηριστικών στο συγκεκριμένο απόσπασμα και να σχολιάσετε τη λειτουργία τους.

4. «Ιδιαίτερα πρέπει να εξαρθεί η δραματική πυκνότητα και οι επεμβάσεις της μοίρας, που φέρνουν τους χαρακτήρες αντιμέτωπους, καθώς από ένα, το αρχικό μοιραίο γεγονός, προκύπτουν στη συνέχεια άλλες δραματικές συνέπειες με αντίχτυπο σε όλους» (Κ. Στεργιόπουλος). Ποιο είναι το αρχικό μοιραίο γεγονός και πού οι χαρακτήρες έρχονται αντιμέτωποι στην ενότητα;

5. « Αλλά την αδελφήν…αντίθετον». Να σχολιάσετε το χωρίο

6. Τι εξυπηρετεί ως προς την εξέλιξη της πλοκής η άρνηση του Γιωργή να αποδεχτεί το Κατερινιώ;

7. «Δος το πίσου…Μη θυμώνης» : στο διάλογο μητέρας Γιωργή να εντοπίσετε : α) τα σημεία όπου κορυφώνεται η ένταση β) τα επιχειρήματα των δύο συνομιλητών γ) τις λέξεις-φράσεις με τις οποίες δηλώνονται τα συναισθήματα του Γιωργή στη μητέρα.

8. Ποια συναισθηματική κατάσταση του αφηγητή ανιχνεύεται στη φράση: «Δόσ’ του πίσου αν μ’ αγαπάς»;

9. « Πότε τη έλεγον…ευχή μου» : ποια αυτοβιογραφικά στοιχεία διακρίνονται στο απόσπασμα;

10. «Η μήτηρ βεβαίως…εκπλήρωσίν της» : Ποια συναισθηματική κατάσταση του αφηγητή σε σχέση με την μητέρα του διακρίνεται στο χωρίο;

11. «Η μήτηρ βεβαίως ουδ’ εσημείωσε κάν την υπόσχεσιν εκείνην. «Και όμως οσάκις…ευχή μου!» : Πώς πράγματι εξέλαβε την υπόσχεση η μητέρα και ποια εντύπωση είχε ο αφηγητής γι αυτό;

Ε ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ « Η μήτηρ μου…εσιώπησα»

1. Βασικά χαρακτηριστικά του αφηγηματικού λόγου στο «Αμάρτημα της μητρός μου» είναι, μεταξύ άλλων, η περιγραφή, οι αναδρομές, ο μονόλογος και η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο. Να επισημάνετε (με ένα παράδειγμα για κάθε περίπτωση) την ύπαρξη αυτών των χαρακτηριστικών στο συγκεκριμένο απόσπασμα και να σχολιάσετε τη λειτουργία τους.

2. « Στις σελίδες των διηγημάτων του πάνε πλάι-πλάι ο ηθογράφος κι ο ψυχογράφος σε μια συνεργασία κι ένα σφιχτό δέσιμο με το άφθονο αυτοβιογραφικό υλικό και παρουσιάζεται υποδειγματική ενότητα» (Π. Χάρης). Να επιβεβαιώσετε την παραπάνω άποψη στο κείμενο

3. Ποιος είναι ο ρόλος της εγκιβωτισμένης αφήγησης στο διήγημα; Τι είδους αφηγητής είναι η μητέρα;

4. «Καθώς…πλάκωσα» : να σχολιάσετε τα λόγια της μητέρας

5. Με ποια εκφραστικά μέσα αισθητοποιεί ο συγγραφέας τα αισθήματα ενοχής της μητέρας;

6. Το ρήμα «κουράζομαι» επαναλαμβάνεται, σε διάφορους τύπους, τέσσερις φορές. Ποια είναι η λειτουργία του;

7. «Εξύπνησα…απεθαμένο!» : να σχολιάσετε τον τρόπο που περιγράφεται από την μητέρα η διαπίστωση του θανάτου του βρέφους.

8. Τα συναισθήματα του αφηγητή - παιδιού προς την Αννιώ αλλά και η συμπεριφορά των γονέων του προς αυτόν δίνονται μέσα από την οπτική γωνία της μητέρας. Γιατί, κατά τη γνώμη σας, ο συγγραφέας επέλεξε αυτήν την τεχνική;

9. «Μα ο πατέρας σου…παιδί σου;» να σχολιάσετε στο απόσπασμα α)τα λόγια του πατέρα β) το σχόλιο της μητέρας.

10. «Η αμαρτία είναι αμαρτία». Ποια αντίληψη της μητέρας διαφαίνεται στην φράση και με ποιες ακόμη φράσεις της ενότητας συνδέεται αυτή;

11. «Τι να σε πω…εσιώπησα» : να σχολιάσετε τη στάση της μητέρας και τη στάση του αφηγητή. Λυτρώνονται από το βάρος των ενοχών τους;

12. «Η συναίσθησις…ευτυχίαις της!», « «…εις το πώς…προθέσεις μας» : να σχολιάσετε τα λόγια του αφηγητή.

13. «Η εκμυστήρευσις…αποτελέσματα». Να σχολιάσετε τη φράση α)από αφηγηματική άποψη β) ποια συναισθήματα του αφηγητή διαφαίνονται;