Συνοχή κειμένου
Τη συνοχή την πετυχαίνουμε όταν με τους κατάλληλους τρόπους μεταβαίνουμε φυσικά και λογικά από τη μια λέξη στην άλλη, από τη μια πρόταση στην άλλη, από τη μια περίοδο στην άλλη και από τη μια παράγραφο στην άλλη χωρίς κενά και χάσματα. Τέτοιοι τρόποι είναι οι ακόλουθοι: α) η χρήση διαρθρωτικών λέξεων και εκφράσεων, που σηματοδοτούν καθαρά τις σχέσεις συνοχής (δες σχετικό Πίνακα) β) η επανάληψη μιας λέξης/φράσης (π.χ. ο μηνυόμενος, στο μηνυόμενο) γ) η παράλειψη μιας λέξης/φράσης που ήδη αναφέρθηκε (π.χ. όμως ομολόγησε, ενν. ο μηνυόμενος) δ) η αντικατάσταση μιας λέξης με αντωνυμία (ο οποίος = ο μηνυόμενος), με επίρρημα (στη Σοβιετική Ένωση, όπου...), με άλλη συνώνυμη λέξη (ο μηνυτής = ο ενάγων) κτλ. ε) η χρήση συνυπώνυμων και υπερώνυμων λέξεων (ο ταξιδιωτικός πράκτορας, ο καθηγητής, ο δικηγόρος > ο επαγγελματίας) στ) η χρήση του όλου και των μερών του (π.χ. προκαταβολή, υπόλοιπο > συνολική αμοιβή) ζ) χρήση γενικότερου όρου (π.χ. φοιτητές, σπουδαστές, μαθητές > σπουδάζουσα νεολαία) η) η χρήση λέξεων που ανήκουν στον ίδιο χώρο και παρουσιάζουν νοηματική συγγένεια (π.χ. δραχμές, ποσό, συνολική αμοιβή).
Συνοχή κειμένου – παραδείγματα – ασκήσεις
Ο καλλιτέχνης επηρεάζεται και ταυτόχρονα επηρεάζει την ετεοχη του και τον κόσμο του. Παίρνει (α) και ταυτόχρονα δίνει, δέχεται και εκφράζει τα στοιχεία που ζουν γύρω του αλλά και μέσα του. Γι' αυτό (β) μας δίνει πάντοτε την πορεία ενός πολιτισμού, όπως τον τροποποιεί η δημιουργία του. Γιατί (γ) μ' αυτή λυτρώνεται αλλά και λυτρώνει. Γίνεται (δ) όμως και καθρέφτης, που, όσο κι αν τροποποιεί την εικόνα που δέχεται, δεν μπορεί να της αφαιρέσει το χαρακτήρα της. Γι' αυτό (ε), όσο κι αν βρίσκουμε σε κάθε μεγάλο έργο ένα ατομικό στιλ, με προσωπική παρουσία, άλλο τόσο γνωρίζουμε και την ψυχή ενός ολόκληρου κόσμου, βλέπουμε το πρόσωπο ενός πολιτισμού. Αυτό (στ) μπορεί να το καταλάβει κανείς καλύτερα αν παραθέσει σ' ένα αιγυπτιακό γλυπτό έναν κινέζικο πίνακα, σε ένα ελληνικό άγαλμα έναν πίνακα σύγχρονης ζωγραφικής.
Στην παραπάνω παράγραφο η συνοχή επιτυγχάνεται ως εξής:
α) Με παράλειψη: παραλείπεται το υποκείμενο «ο καλλιτέχνης».
β) Με το «γι' αυτό», που δηλώνει αποτέλεσμα των προηγουμένων.
γ) Με το «γιατί», που δηλώνει αιτιολογία.
δ)Με παράλειψη: παράλειψη του υποκειμένου «ο καλλιτέχνης» και παράθεση του αντιθετικού συνδέσμου «όμως»
ε) Με το «γι’ αυτό, που δηλώνει αποτέλεσμα
στ) Με αντικατάσταση: χρήση αντωνυμίας (αντί της επανάληψης της προηγούμενης φράσης)
Στη σύγχρονη Ελλάδα αναγκαία είναι τόσο η τεχνολογική πρόοδος όσο και η διατήρηση της πνευματικής παράδοσης. Για να κατανοήσουμε (α) όμως τους λόγους για τους οποίους κρίνεται απαραίτητη η παράλληλη προώθηση των δύο, πρέπει να τα εξετάσουμε σε συνδυασμό, να συγκρίνουμε το ένα με το άλλο. Πρώτα πρώτα (β) η τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα στον ελληνισμό να ανοίξει τους διαύλους επικοινωνίας με τα άλλα κράτη. Τα υπερσύγχρονα μέσα επικοινωνίας και ενημέρωσης (γ), όπως (δ) οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οι δορυφόροι, τα διεθνή δίκτυα πληροφοριών, καθιστούν τη χώρα μας ικανή να έρχεται κάθε στιγμή οε επαφή με το διεθνή χώρο, να γνωρίζει και να μετέχει ενεργά στις παγκόσμιες εξελίξεις. Πέρα από αυτό (ε), με την αμεσότητα που προσφέρει η τεχνολογία στις διακρατικές σχέσεις προετοιμάζει το έδαφος για μια οικονομική και πολιτιστική διεθνοποίηοη, δείγματα της οποίας προγευόμαστε με τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια τέτοια πολιτική (στ) και οικονομική κατεύθυνση θα συμβάλει, βέβαια, στην καλλιέργεια οικουμενικού πνεύματος και θα ωθήσει την Ελλάδα ν' αναπτύξει συνεργασία με τα άλλα κράτη. Ωστόσο (ζ), η τεχνολογική ανάπτυξη θα απειλήσει με αλλοίωση την εθνική της ταυτότητα [...].
Η συνοχή στην παραπάνω παράγραφο επιτυγχάνεται με τους εξής τρόπους:
(α) Η μετάβαση από τη θεματική περίοδο στα σχόλια γίνεται με σύνδεση με υπόταξη στοιχείων: με το «για να...», που δηλώνει σκοπό, και με το «όμως», που δηλώνει αντίθεση,
(β) Με το «πρώτα πρώτα», που δηλώνει χρονική σχέση:
(γ) Με σχέση υπερώνυμου-υπώνυμου («μέσα επικοινωνίας και ενημέρωσης» και όχι η «τεχνολογία» γενικά).
(δ) Με παραδείγματα («όπως»),
(ε) Με το «πέρα απ’ αυτό», που δηλώνει τη εισαγωγή νέων ιδεών,
(στ) Με αντικατάσταση εννοιών με αντωνυμία («μια τέτοια πολιτική...»),
(ζ) Με το «ωστόσο», που δηλώνει αντίθεση - εναντίωση.
Τη συνοχή την πετυχαίνουμε όταν με τους κατάλληλους τρόπους μεταβαίνουμε φυσικά και λογικά από τη μια λέξη στην άλλη, από τη μια πρόταση στην άλλη, από τη μια περίοδο στην άλλη και από τη μια παράγραφο στην άλλη χωρίς κενά και χάσματα. Τέτοιοι τρόποι είναι οι ακόλουθοι: α) η χρήση διαρθρωτικών λέξεων και εκφράσεων, που σηματοδοτούν καθαρά τις σχέσεις συνοχής (δες σχετικό Πίνακα) β) η επανάληψη μιας λέξης/φράσης (π.χ. ο μηνυόμενος, στο μηνυόμενο) γ) η παράλειψη μιας λέξης/φράσης που ήδη αναφέρθηκε (π.χ. όμως ομολόγησε, ενν. ο μηνυόμενος) δ) η αντικατάσταση μιας λέξης με αντωνυμία (ο οποίος = ο μηνυόμενος), με επίρρημα (στη Σοβιετική Ένωση, όπου...), με άλλη συνώνυμη λέξη (ο μηνυτής = ο ενάγων) κτλ. ε) η χρήση συνυπώνυμων και υπερώνυμων λέξεων (ο ταξιδιωτικός πράκτορας, ο καθηγητής, ο δικηγόρος > ο επαγγελματίας) στ) η χρήση του όλου και των μερών του (π.χ. προκαταβολή, υπόλοιπο > συνολική αμοιβή) ζ) χρήση γενικότερου όρου (π.χ. φοιτητές, σπουδαστές, μαθητές > σπουδάζουσα νεολαία) η) η χρήση λέξεων που ανήκουν στον ίδιο χώρο και παρουσιάζουν νοηματική συγγένεια (π.χ. δραχμές, ποσό, συνολική αμοιβή).
Συνοχή κειμένου – παραδείγματα – ασκήσεις
Ο καλλιτέχνης επηρεάζεται και ταυτόχρονα επηρεάζει την ετεοχη του και τον κόσμο του. Παίρνει (α) και ταυτόχρονα δίνει, δέχεται και εκφράζει τα στοιχεία που ζουν γύρω του αλλά και μέσα του. Γι' αυτό (β) μας δίνει πάντοτε την πορεία ενός πολιτισμού, όπως τον τροποποιεί η δημιουργία του. Γιατί (γ) μ' αυτή λυτρώνεται αλλά και λυτρώνει. Γίνεται (δ) όμως και καθρέφτης, που, όσο κι αν τροποποιεί την εικόνα που δέχεται, δεν μπορεί να της αφαιρέσει το χαρακτήρα της. Γι' αυτό (ε), όσο κι αν βρίσκουμε σε κάθε μεγάλο έργο ένα ατομικό στιλ, με προσωπική παρουσία, άλλο τόσο γνωρίζουμε και την ψυχή ενός ολόκληρου κόσμου, βλέπουμε το πρόσωπο ενός πολιτισμού. Αυτό (στ) μπορεί να το καταλάβει κανείς καλύτερα αν παραθέσει σ' ένα αιγυπτιακό γλυπτό έναν κινέζικο πίνακα, σε ένα ελληνικό άγαλμα έναν πίνακα σύγχρονης ζωγραφικής.
Στην παραπάνω παράγραφο η συνοχή επιτυγχάνεται ως εξής:
α) Με παράλειψη: παραλείπεται το υποκείμενο «ο καλλιτέχνης».
β) Με το «γι' αυτό», που δηλώνει αποτέλεσμα των προηγουμένων.
γ) Με το «γιατί», που δηλώνει αιτιολογία.
δ)Με παράλειψη: παράλειψη του υποκειμένου «ο καλλιτέχνης» και παράθεση του αντιθετικού συνδέσμου «όμως»
ε) Με το «γι’ αυτό, που δηλώνει αποτέλεσμα
στ) Με αντικατάσταση: χρήση αντωνυμίας (αντί της επανάληψης της προηγούμενης φράσης)
Στη σύγχρονη Ελλάδα αναγκαία είναι τόσο η τεχνολογική πρόοδος όσο και η διατήρηση της πνευματικής παράδοσης. Για να κατανοήσουμε (α) όμως τους λόγους για τους οποίους κρίνεται απαραίτητη η παράλληλη προώθηση των δύο, πρέπει να τα εξετάσουμε σε συνδυασμό, να συγκρίνουμε το ένα με το άλλο. Πρώτα πρώτα (β) η τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα στον ελληνισμό να ανοίξει τους διαύλους επικοινωνίας με τα άλλα κράτη. Τα υπερσύγχρονα μέσα επικοινωνίας και ενημέρωσης (γ), όπως (δ) οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οι δορυφόροι, τα διεθνή δίκτυα πληροφοριών, καθιστούν τη χώρα μας ικανή να έρχεται κάθε στιγμή οε επαφή με το διεθνή χώρο, να γνωρίζει και να μετέχει ενεργά στις παγκόσμιες εξελίξεις. Πέρα από αυτό (ε), με την αμεσότητα που προσφέρει η τεχνολογία στις διακρατικές σχέσεις προετοιμάζει το έδαφος για μια οικονομική και πολιτιστική διεθνοποίηοη, δείγματα της οποίας προγευόμαστε με τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια τέτοια πολιτική (στ) και οικονομική κατεύθυνση θα συμβάλει, βέβαια, στην καλλιέργεια οικουμενικού πνεύματος και θα ωθήσει την Ελλάδα ν' αναπτύξει συνεργασία με τα άλλα κράτη. Ωστόσο (ζ), η τεχνολογική ανάπτυξη θα απειλήσει με αλλοίωση την εθνική της ταυτότητα [...].
Η συνοχή στην παραπάνω παράγραφο επιτυγχάνεται με τους εξής τρόπους:
(α) Η μετάβαση από τη θεματική περίοδο στα σχόλια γίνεται με σύνδεση με υπόταξη στοιχείων: με το «για να...», που δηλώνει σκοπό, και με το «όμως», που δηλώνει αντίθεση,
(β) Με το «πρώτα πρώτα», που δηλώνει χρονική σχέση:
(γ) Με σχέση υπερώνυμου-υπώνυμου («μέσα επικοινωνίας και ενημέρωσης» και όχι η «τεχνολογία» γενικά).
(δ) Με παραδείγματα («όπως»),
(ε) Με το «πέρα απ’ αυτό», που δηλώνει τη εισαγωγή νέων ιδεών,
(στ) Με αντικατάσταση εννοιών με αντωνυμία («μια τέτοια πολιτική...»),
(ζ) Με το «ωστόσο», που δηλώνει αντίθεση - εναντίωση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου