τρόποι ανάπτυξης συνοπτικά

Τρόποι ανάπτυξης παραγράφων
1. Ορισμός
2. Παραδείγματα (ένα ή πολλά)
3. Διαίρεση
α. Στη θεματική περίοδο παρουσιάζεται το διαιρούμενο σύνολο και τα μέρη που το αποτελούν
β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου υπάρχουν σχόλια ή παρέχονται πληροφορίες για κάθε μέρος του διαιρούμενου όλου χωριστά
γ. Στην κατακλείδα υπάρχει συμπέρασμα
4. Σύγκριση – αντίθεση:
α. Στη θεματική περίοδο αναφέρονται τα δύο συγκρινόμενα – αντιτιθέμενα μέρη
β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου υπάρχουν σχόλια ή παρέχονται πληροφορίες για κάθε αντιτιθέμενο/ συγκρινόμενο μέρος ξεχωριστά
γ. Στην κατακλείδα υπάρχει συμπέρασμα πάνω στην αντίθεση – σύγκριση
5. Αναλογία:
α. Στη θεματική περίοδο υπάρχει μια μεταφορά ή μια παρομοίωση, όπου συσχετίζονται δύο καταστάσεις: μία της γνώριμης σε όλους πραγματικότητας ή καθημερινότητας και μία που αφορά κάποια πτυχή από το θέμα του κειμένου π.χ. ζωή – ποδόσφαιρο, ζούγκλα – ανθρώπινη κοινωνία, ασθένεια - εγκληματικότητα
β. Η ανάπτυξη χωρίζεται σε δύο χονδρικά μέρη, που το ένα αφορά την πραγματικότητα και το άλλο το θέμα
γ. Κατακλείδα συχνά δεν υπάρχει
6. Αιτιολόγηση:
α. Στη θεματική περίοδο διατυπώνεται μία κρίση, θέση, άποψη η οποία χρειάζεται οπωσδήποτε αιτιολόγηση – στήριξη. Έτσι μπορούμε να ρωτήσουμε «γιατί» αμέσως μετά τη διατύπωσή της
β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου, οι περίοδοι που ακολουθούν παίρνουν το χαρακτήρα απάντησης στο προηγούμενο «γιατί», αποτελούν τα επιχειρήματα
με τα οποία αιτιολογείται – στηρίζεται η  κρίση, θέση, άποψη της Θ.Π. Η ύπαρξη τεκμηρίων δε συνιστά ανάπτυξη με αιτιολόγηση
γ. Στην κατακλείδα υπάρχει συμπέρασμα-επιβεβαίωση της αρχικής τοποθέτησης
7. Αίτιο – αποτέλεσμα:
α. Στη θεματική περίοδο καταγράφεται ένα βασικό αίτιο ενός προβλήματος ή φαινομένου, το οποίο στην ανάπτυξη θα δημιουργήσει ένα σύνολο αποτελεσμάτων
β. Στην ανάπτυξη της παραγράφου, καταγράφεται το σύνολο των αποτελεσμάτων (σε παράθεση ή στη μεταξύ τους αλληλουχία)
8. Συνδυασμός μεθόδων (προσεκτική ανάγνωση όλης της παραγράφου με επισήμανση των διαρθρωτικών λέξεων)